İslamî ilimler alanında ve aralarında İmamiye ulemasının da bulunduğu Müslüman âlimlerin araştırma ve tahkik sahasında bin yıldan fazla bir zaman boyunca, her biri Kur’an araştırmalarının bir boyutunu açıklayan veya Kur’an hakkındaki sorulardan birine cevap veren Kur’an’la bağlantılı bahisler külliyatı, “Kur’an ilimleri” genel başlığı altında biçimlenmiştir. Kur’an ilimlerini ele almanın zarureti, Kur’an tanınmadıkça onun muhtevasına girmenin anlam taşımayacak olması bakımındandır. Çünkü Kur’an ilimleri bahislerinin her birinden elde edilen ürünler, Kur’an’ın muhtevasından yararlanmada önemli bir rol oynar. Nitekim pek çok İslam uleması tefsirin mukaddimesinde veya tefsir sırasında Kur’an ilimlerinin konularını ele almıştır.
Bu çalışma, Kur’an ilimleri konusunda kapsayıcı bir tanım ortaya koyma, daha sonra bu ilimler için bilimsel bir kategorilendirme sistemi geliştirme ve sonuç itibariyle de Kur’an ilimleriyle ilgili araştırma metodolojisi için bir model gösterme amacındadır.